De krapte op de woningmarkt neemt verder toe. Ook de prijzen van koopwoningen en de huren in de vrije sector zijn de afgelopen jaren hard gestegen. Daardoor is het voor mensen met een middeninkomen zoals ouderen, starters en jonge gezinnen moeilijk om een betaalbare en geschikte woning te vinden. Vooral in de steden. Circa 1,6 miljoen huishoudens behoren tot deze groep. Tot 2030 moeten daarom 74.000 middenhuurwoningen worden bijgebouwd. Bovendien moeten deze woningen betaalbaar zijn en terecht komen bij de doelgroepen waarvoor ze bedoeld zijn. Minister Ollongren (BZK) zet daarom in op het verder reguleren van dit deel van de huursector.
Ruimte voor lokaal initiatief
Het middenhuursegment, met andere woorden de woningen met een huurprijs van maximaal €720,42 tot ongeveer €1.000,00, speelt volgens de minister een essentiële rol bij de doorstroming op de woningmarkt. De Wet maatregelen middenhuur, waarvan het grootste deel op 1 juli 2019 in werking is getreden, heeft als doel diverse belemmeringen op de middenhuurmarkt weg te nemen.
De wet verduidelijkt bijvoorbeeld dat gemeenten de huisvestingsverordening kunnen inzetten om woningen in het middenhuursegment gericht toe te wijzen. Dit heeft ertoe geleid dat de Haagse gemeenteraad onlangs besloot om aan bewoners van een middenhuurwoning een huisvestingvergunning verplicht te stellen, waaraan een strikte inkomenseis wordt verbonden. Om in aanmerking te komen voor zo’n huisvestingvergunning mag het jaarinkomen van een huishouden niet hoger zijn dan €57.053 bij een eenpersoonshuishouden en €67.053 voor een huishouden met twee of meer personen. In Zoetermeer is eenzelfde verordening van kracht. Ook Amsterdam wordt gereguleerd middels een huisvestigingsverordening en in Utrecht gaat vanaf 1 januari 2020 een minder vergaande 'voorrangsregeling' gelden voor middeninkomens, in het geval van nieuwbouw. In de rest van Nederland is regulering van de middenhuursector (nog) niet aan de orde of wordt op kleine schaal geëxperimenteerd met maatwerk.
In 2017 is het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) gewijzigd in verband met het aanwijzen van
geliberaliseerde woningen voor middenhuur. Gemeenten kunnen daarmee specifiek gebieden aanwijzen voor de bestemming middenhuur. Deze maatregel treedt in werking op 1 januari 2020. Het bestemmen van woningen heeft alleen zin wanneer er woningen zijn die passend zijn qua prijs om toegewezen te worden aan deze mensen met een middeninkomen. Daarom dient meer inzetten op mogelijkheden tot bestemmen samen te gaan met andere maatregelen.
Noodknop middenhuur
Het kabinet heeft verder onder meer als beleidsvoornemen aangekondigd om te komen tot een ‘noodknop’ om excessen in de middenhuur tegen te gaan. Met het oorspronkelijke idee van de noodknop zouden gemeenten binnen bestaande regelgeving de aanvangshuurprijs tijdelijk en onder voorwaarden kunnen maximeren op basis van een percentage van de WOZ-waarde. Hiermee zou kunnen worden voorkomen dat verhuurders excessieve prijzen (kunnen) vragen voor woningen in de middenhuur. Deze mogelijkheid zou niet ten koste mogen gaan van de investeringsmogelijkheden van fatsoenlijke investeerders. De minister onderzoekt op dit moment een variant van de noodknop die op voldoende draagvlak kan rekenen. Hierbij zal zij de mogelijkheid voor een beperking op basis van de WOZ-waarde betrekken. Dit najaar wordt de balans opgemaakt van het definitieve maatregelenpakket.
Woondeals
Het woningtekort is het grootst in de steden. Om dit tekort tegen te gaan sluit minister Ollongren met de grotere steden zogenaamde ‘woondeals’. Dit zijn deals waarin onder andere afspraken worden gemaakt over het versnellen van de woningbouw, het stimuleren van bouwprojecten, de aanpak van excessen en grote gebiedsontwikkelingen.
De minister sloot al woondeals met Groningen, Eindhoven, Amsterdam, Utrecht en de Zuidelijke Randstad (Den Haag en Rotterdam). In Eindhoven en Groningen zullen 27.000 respectievelijk 20.000 woningen worden bijgebouwd voor 2024 en 2030. In Utrecht zijn dit er 37.000. In Amsterdam en de Zuidelijke randstad komen er ruim 100.000 woningen bij in de periode tot 2025, oplopend tot 230.000 woningen in 2040.
Lees hier de Kamerbrief van 4 juli 2019 over mensen met een middeninkomen en hun kansen op de woningmarkt en raadpleeg hier relevante informatie over de Wet maatregelen middenhuur.
