Bij gebiedsontwikkeling, en zeker wanneer het gaat om windturbines, is laagfrequent geluid (hierna: Lfg) een regelmatig terugkerend thema. Naar aanleiding van Kamervragen heeft het RIVM op verzoek van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu op 3 juni 2013 een factsheet opgesteld. Deze bevat een korte schets van de actuele kennis en literatuur over Lfg. Dit blogbericht geeft de belangrijkste punten uit de factsheet weer.
Begrip
Lfg is geluid met een lage toon. Het gaat om geluid met een frequentie beneden de 110/125 Hertz.
Bronnen
Bijna alle geluidbronnen produceren Lfg. Het kan op verschillende manieren worden veroorzaakt: door luchtstromingen langs objecten of in leidingensystemen of door mechanische trillingen veroorzaakt door machines en apparaten. Bekende bronnen zijn: windstromingen langs schoorstenen, windturbines, luchtkoelers, transformatoren en dergelijke. Maar ook wegverkeer, scheepvaart en luchtverkeer veroorzaken Lfg.
Eigenschappen
Laag frequent geluid kan in de open lucht tot op grote afstand hoorbaar zijn. Het wordt door gevels van gebouwen minder gedempt dan geluid met een hoge frequentie. In woningen kan bovendien een versterking ontstaan door opslingering (resonantie). Dat komt doordat de golflengtes van Lfg goed passen bij de maten van een woning of een vertrek. Lfg wordt door geluidwerende maatregelen zoals geluidschermen minder gedempt dan gewoon geluid. Dat komt omdat er meer geluidsenergie over de schermrand heen buigt naarmate de frequentie van het geluid lager is. Er bestaat consensus over effecten als hinder en slaapverstoring. Over andere effecten van Lfg bestaat geen consensus of is niets bekend.
Regels
In Nederland zijn twee richtlijnen voor Lfg beschikbaar. De NSG-richtlijn en de Vercammmen-curve. Beide richtlijnen staan naast elkaar. Er is geen sprake van wet- of regelgeving maar ze worden wel vaak toegepast.
Windturbines
Er is onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat geluid van windturbines directe (dat wil zeggen onafhankelijk van hinder en slaapverstoring) gezondheidseffecten veroorzaakt. De norm voor de geluidsbelasting buiten aan de gevel bedraagt 47 dB Lden. De nachtnorm, die bepalend is, bedraagt 41 dB Lnight. Bij dergelijke niveaus zal ongeveer 9% van de bewoners nog ernstige hinder kunnen ondervinden. De Nederlandse normen zijn vergelijkbaar met de Deense norm van 20 dB(A).
Bron: Factsheet laagfrequent geluid d.d. 3 juni 2013, RIVM