door: Katrien Winterink en Marije van Mannekes | 8 juli 2021 | Jurisprudentie
De gemeente draagt zorg voor handhaving van de geldende regels. Om een overtreder te dwingen de overtreding ongedaan te maken en de oude situatie te herstellen, kan het college van burgemeester en wethouders ertoe besluiten een herstelsanctie op te leggen. Dat kan in de vorm van een last onder dwangsom of bestuursdwang. Voordat de gemeente zelf overgaat tot het beëindigen van de overtreding, wordt de overtreder in zo’n geval eerst de kans geboden zelf een einde te maken aan de onrechtmatigheid. Daarbij stelt het college altijd een begunstigingstermijn. De lengte van die termijn is afhankelijk van de overtreding en het is aan het bevoegd gezag om te beoordelen hoeveel tijd nodig is om de overtreding te stoppen. In een uitspraak van 16 juni jl. wijst de Afdeling erop dat de lengte van de begunstigingstermijn niet mag worden gekoppeld aan de verlening van een omgevingsvergunning ter legalisatie van een nieuw gebouw, in plaats van aan de tijd die nodig is om het onrechtmatig aanwezige gebouw te verwijderen. (meer…)
door: Georges Dictus, Maartje de Wit en Thymo Burgemeester | 7 juli 2021 | Jurisprudentie
Op 20 mei jl. heeft het Hof van Justitie van de EU (hierna: het Hof) prejudiciële vragen beantwoord van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) over het Nederlandse evidentiecriterium. Dit criterium houdt in dat de rechtmatigheid van een definitief geworden vergunningvoorschrift alleen kan worden aangetast, wanneer het op basis van summier onderzoek evident is dat het voorschrift niet had mogen worden gesteld, omdat het in strijd is met hoger recht (zoals Unierecht). Het Hof is van oordeel dat het doeltreffendheidsbeginsel in principe niet aan een dergelijk criterium in de weg staat. Het evidentiecriterium mag echter niet zo streng worden toegepast dat de mogelijkheid om daadwerkelijke nietigverklaring van een vergunningvoorschrift te verkrijgen in feite louter fictief wordt.
Lees meer
door: Katrien Winterink en Marije van Mannekes | 6 juli 2021 | Jurisprudentie
Waterschappen zijn verantwoordelijk voor de regionale wateren. Daarbij zorgen zij voor genoeg en schoon water, en beschermen zij het land tegen overstromingen. Om de doorstroming van de wateren te verbeteren en de kans op wateroverlast te beperken, worden de primaire watergangen eens in de zoveel tijd gebaggerd. Dit soort onderhoudswerkzaamheden vragen soms dat gebruik wordt gemaakt van een perceel dat in privaat eigendom is. Artikel 5.23 van de Waterwet creëert voor de rechthebbende van zo’n perceel vervolgens de plicht om de onderhouds- en herstelwerkzaamheden die voor de waterstaatswerken nodig zijn te gedogen. Uit een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 9 juni jl. gooide en geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel echter roet in het eten. (meer…)
door: Katrien Winterink en Marije van Mannekes | 25 juni 2021 | Jurisprudentie
Voordat het bevoegd gezag tot bestuursdwang overgaat wordt de overtreder doorgaans eerst zelf de kans geboden de overtreding ongedaan te maken en de onrechtmatige situatie te herstellen door middel van een oplegging van een last onder dwangsom of bestuursdwang. In het geval van een ernstige milieuverontreiniging is het echter vaak noodzakelijk de overtreding zo snel mogelijk te beëindigen om de milieugevolgen tot een minimum te beperken. De Algemene wet bestuursrecht (Awb) biedt het bevoegd gezag daarvoor de mogelijkheid van spoedeisende bestuursdwang (artikel 5:31 lid 1 Awb), of zelfs zeer spoedeisende bestuursdwang (artikel 5:31 lid 2 Awb). In het laatste geval kan het bestuursorgaan direct handelen zonder het handhavingsbesluit eerst op schrift te stellen. Op 2 juni jl. wees de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) een interessante uitspraak over het toepassen van zeer spoedeisende bestuursdwang. (meer…)
door: Edward Brans en Marije van Mannekes | 12 januari 2021 | Jurisprudentie
De in de loop der jaren ontwikkelde beginselplicht tot handhaving brengt met zich mee dat in het geval van overtreding van een wettelijk voorschrift, het bestuursorgaan dat bevoegd is om handhavend op te treden dit in beginsel ook behoort te doen. Desalniettemin beschikt de toezichthouder over een zekere beleidsruimte waar het gaat om de manier waarop hij overtredingen adresseert. Deze beleidsruimte wordt onder meer ingekaderd door de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS). In een uitspraak van 24 november 2020 buigt de Rechtbank Noord-Nederland zich over de door de provincie gekozen handhavingsstrategie en stelt dat de provincie het gedrag van de overtreder in deze zaak onjuist heeft geclassificeerd. Het willens en wetens bouwen van een stal zonder vergunning in de aanname dat deze uiteindelijk mag blijven staan, is te kwalificeren als ‘calculerend gedrag’. Daar had de provincie bij het bepalen van de handhavingsstrategie rekening mee moeten houden en daarbij steviger moeten handhaven dan zij heeft gedaan. (meer…)
