Calamiteiten zoals asbestbranden of de uitstroom van gevaarlijke stoffen, kunnen juridisch complexe situaties opleveren. In de acute fase moeten veel beslissingen worden genomen. Niet alleen over de maatregelen die getroffen moeten worden om de gevolgen van de calamiteit te beperken, maar ook om maatschappelijke onrust te voorkomen. Daarnaast moet er overleg worden gevoerd met bijvoorbeeld de eigenaar van de installatie die is afgebrand of waaruit stoffen zijn vrijgekomen of met de verzekeraar van deze partij. Van belang is dat elke handeling in de beginfase ook juridische consequenties kan hebben, zeker in het vervolgtraject als de vraag aan de orde komt of de overheid de kosten kan verhalen die zijn gemaakt.
Vragen waar bestuursorganen in het juridisch traject na afloop van een calamiteit tegenaan lopen zijn: ‘Wie kunnen worden aangemerkt als overtreder?’ ‘Hoe kan een handhavingsbesluit zo duidelijk mogelijk geformuleerd worden?’ ‘Hoe kan je optimaal feitelijk onderzoek verrichten? En hoe te handelen als de overtreder failliet gaat?’
Wanneer beslissers in crisissituaties vooraf op de hoogte zijn van de mogelijke juridische consequenties van keuzes die worden gemaakt, kunnen gerichter beslissingen worden genomen. De kans op het met succes afdwingen van maatregelen of verhalen van kosten is dan groter. Dat kan imagoschade en langslepende procedures voorkomen.
De sectie Ruimte en Milieu van Pels Rijcken is de afgelopen jaren betrokken geweest bij de juridische afhandeling van diverse grote calamiteiten die zich in Nederland hebben voorgedaan, waaronder Chemie-Pack, Thermphos en de asbestbrand in Roermond.
Aan de hand van de ‘lessons learned’ heeft Pels Rijcken een calamiteitenapp ontwikkeld. De app is bedoeld om bestuursorganen te ondersteunen bij de aanpak van handhaving in het kader van een calamiteit, vanaf de acute fase - waarbij vaak nog veel onbekend is over de aard en omvang van het incident - tot aan de juridische afhandeling van de calamiteit waarbij door de inzet van bestuursrechtelijke en privaatrechtelijke instrumenten kosten moeten worden verhaald op de overtreder. Geïnteresseerd? De app is te downloaden via https://calamiteitenapp.nl en eenvoudig toe te voegen aan het startscherm van uw telefoon, tablet of laptop.
